Suy nghĩ về công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn Ngữ văn
Vì bồi dưỡng học sinh giỏi là bước đi đầu tiên
để khẳng định chất lượng Dạy - học của một Nhà trường. Việc người thầy phát
hiện và bồi dưỡng học sinh giỏi cũng như người trồng hoa. Bông hoa đẹp là do
bàn tay khéo léo của người chăm sóc, vun trồng. Nhưng đâu phải khi nào hoa cũng
khoe sắc rực rỡ. Chỉ cần một cơn trở gió, một sự thay đổi tiết trời, một sự
lãng quên bất cẩn của người chăm là hoa kém sắc, cây không trổ bông.
Hằng
năm, qua các kỳ thi HSG số học sinh đạt giải môn văn chưa nhiều. Điều này có
nguyên nhân từ cả hai phía. Trước hết là từ phía người thầy. Tất
cả giáo viên dạy bồi dưỡng đều phải tự soạn, tự nghiên cứu và tự sưu tầm tài
liệu (vì là lớp đại trà nên không có chương trình dành riêng cho việc bồi dưỡng). Giáo viên dạy
bồi dưỡng vẫn phải hoàn tất công tác giảng dạy như mọi giáo viên, đôi khi còn
kiêm nhiệm nhiều công tác khác…nên không có điều kiện đầu tư thời gian, trí lực
cho việc cung cấp kiến thức và rèn luyện kĩ năng làm bài cho học sinh. Thêm vào
đó, thời gian tập trung bồi dưỡng cũng không nhiều (thường thì những em được chọn
đi thi HSG chỉ được tập trung bồi dưỡng khoảng trên dưới 10 buổi). Về phía học sinh,
phần lớn, các em không yên tâm khi được chọn theo một số lớp bồi dưỡng HSG vì
phải mất nhiều thời gian, ảnh hưởng đến sức khỏe và kết quả học tập chung. Học
sinh có năng khiếu và tình yêu văn chương vốn đã hiếm, lại phải học nhiều môn
nên việc đầu tư thời gian tự bồi dưỡng môn văn không được nhiều, quyết tâm đoạt
giải của các em lại chưa cao…
Từ những phân tích trên đây, chúng tôi cho rằng, việc phát hiện và bồi dưỡng
học sinh giỏi nếu được đầu tư một cách thích đáng và tiến hành bài bản, kết quả
sẽ khả quan hơn. Và kéo theo đó, hứng thú học văn sẽ phần nào được cải thiện.
Việc phát hiện bồi dưỡng năng khiếu văn chương, vì vậy, là việc làm cần thiết,
trước hết là đối với những giáo viên trực tiếp giảng dạy. Năng khiếu văn, càng
được phát hiện và bồi dưỡng sớm bao nhiêu càng tốt bấy nhiêu. Nhưng phát hiện
và bồi dưỡng như thế nào cho có hiệu quả là cả một vấn đề cần được trao đổi
thêm. Bởi học sinh giỏi văn một phần là do "thiên bẩm", một phần là
do được bồi đắp theo năm tháng, gắn liền với sự nhạy bén của tố chất cá nhân.
Người thầy phải là “chất xúc tác” trong quá trình lĩnh hội kiến thức. Vai trò
của người thầy trong công tác phát hiện và bồi dưỡng HSG là hết sức quan trọng.
Giáo viên bồi dưỡng HSG phải là một người thầy vừa hồng vừa chuyên, nói theo cách khác phải đủ tâm và đủ
tầm. Phải có ý thức tích cực trau dồi, tích lũy chuyên môn, đọc
nhiều, hiểu sâu vấn đề mà mình dạy học sinh
theo phương châm biết mười dạy một. Thường xuyên tham khảo
và học hỏi kinh nghiệm của các giáo viên có kinh nghiệm trong và ngoài
Thành phố, tỉnh . Chủ động tìm tòi tư liệu trên các phương tiện,
đặc biệt là trên mạng internet. Lựa chọn trang web nào hữu ích, các tác giả
giỏi, các đề thi hay, chuyên đề hấp dẫn… để sưu tầm tài liệu.
Một điều hết sức quan trọng, có thể nói là quan trọng
hàng đầu, đó là giáo viên phải biết cách thổi vào tâm hồn học sinh niềm say mê,
hứng thú, tinh thần ham học hỏi tìm tòi, cái mà chúng ta hay nói nôm na
là truyền lửa cho học sinh. Giáo viên phải tôn trọng sự sáng tạo của các em. Ngoài ra, khuyến
khích động viên các em tìm tòi, học hỏi thêm ở các tài liệu tham khảo. Với một
sáng tạo sắc sảo của các em, có thể là rất nhỏ, nhưng ta khéo léo khuyến khích
coi nó là thành công của em.
Từ đó khơi dậy niềm say mê văn chương trong các em.
Công tác bồi dưỡng học sinh giỏi là công việc khó khăn, vất
vả, nó đòi hỏi giáo viên tham gia bồi dưỡng, giáo viên chủ nhiệm và lãnh đạo
trường, Phòng Giáo dục phải tốn nhiều công sức, trí tuệ. Bài viết trên của tôi
ít nhiều còn mang tính cá nhân. Vì vậy, tôi rất mong được sự đóng góp ý kiến
của các thầy cô, quý độc giả để góp phần nâng cao chất lượng học sinh giỏi của
trường THCS Đức Ninh nói riêng và các trường trong toàn tỉnh nói chung!
Bùi Thị Thảo
